فوق روان کننده بتن که نام دیگر آن کاهش دهنده آب است، یکی از افزودنی های بتن است و برای افزایش مقاومت بتن و همچنین بهبود کیفیت و کارایی آن استفاده می شود. فوق روان کننده ها دارای مزایای بیشتری هستند و نسبت به روان کننده ها کارایی بیشتری دارند. استفاده از فوق روان کننده بتن باعث می شود تا نیاز به استفاده از بتن 25 تا 35 درصد کاهش پیدا کند و همین مسئله باعث شده است تا استفاده از این ماده در بتن ها بسیار بیشتر شود.
فوق روان کننده بتن چیست؟
فوق روان کننده بتن نوعی روان کننده شیمیایی برای بتن است که بر پایه نفتالین سولفونات ساخته شده است و باعث بالا رفتن مقاومت و کارایی بتن می شود. زمانی که بتن با این ماده مخلوط می شود، نوعی نیروی دافعه میان ذرات سیمان به وجود می آید و همین باعث می شود تا بتن نرم شود. این محصول بدون تغییر در اسلامپ بتن، میزان آب مورد استفاده در بتن را بسیار کاهش می دهد و یا بدون کاهش آب بتن، به روان شدن و نرم شدن بتن کمک می نماید. این محصول باعث می شود تا سطح مقاومت و دوام بتن افزایش پیدا کند و استفاده از بتن در ساخت و سازه ها را به طرز چشمگیری کاهش می دهند. از فوق روان کننده ها در بتن ریزی های حجیم مانند ساخت سدها و همچنین برای ساخت وساز در هوای گرم بسیار استفاده می شود. در مصرف روان کننده ها باید دقت کرد زیرا برخی از افراد بدون اینکه نحوه استفاده از این روان کننده ها را بدانند آن را به بتن اضافه می کنند و با این کار باعث کاهش مقاومت بتن می شوند. بنابراین پیش از مصرف حتما باید به زمان استفاده و میزان مورد استفاده از آن دقت کرد.
مزایای استفاده از فوق روان کننده بتن
- استفاده از روان کننده ها باعث افزایش مقاومت بتن می شوند بدون اینکه میزان استفاده از بتن افزایش یابد.
- روان کننده ها باعث روان شدن و نرم شدن بتن می شوند.
- با کاهش میزان آب مورد استفاده در بتن، باعث افزایش سطح چسبندگی دانه های سیمان شده و همین مسئله به افزایش مقاومت و دوام بتن کمک می نماید.
- باعث سهولت پیاده سازی بتن شده و به همین دلیل به نیروی انسانی برای این کار نیاز است.
- فوق روان کننده ها باعث می شوند تا بتن کمتر آب بیندازد.
- کارایی بتن را بیشتر می نماید.
- استفاده از فوق روان کننده ها باعث می شوند تا مقدار سیمان مورد نیاز کاهش پیدا کند.
- استفاده از روان کننده ها در بتن باعث می شود تا مقاومت پذیری آب در برابر نفوذ و دیگر عوامل محیطی و جوی افزایش یابد.
- از ایجاد ترک در سطح بتن جلوگیری می کند.
- برای بتن ریزی در هوای گرم و مکان هایی که تاخیر گیرش ابتدایی مورد نظر باشد، مناسب است.
- باعث افزایش اسلامپ پذیری بتن می شود.
روان کننده های بتن دیرگیر
فوق روان کننده بتن نوعی از فوق روان کننده های بتن است که برای تاخیر در زمان آغاز واکنش هیدراتاسیون استفاده می شود. این کار به افزایش هر چه بیشتر مقاومت بتن و نفوذ ناپذیری بتن بسیار کمک می نماید. این نوع از روان کننده ها دارای کاربردهای متنوعی هستند که عبارتند از:
- در بتن ریزی های حجیم و در بتن ریزی در مناطق گرم
- برای بتن های با تراکم بالا و خود تراز شونده
- برای استفاده در بتن های میکروسیلیسی
- برای استفاده در بتن های سدها، دیوارها، پل ها، ستون ها و دیگر سازه های بتنی
روان کننده های بتن زودگیر
از دیگر انواع این محصول، روان کننده های بتن زودگیر هستند. این نوع از روان کننده ها علاوه بر افزایش مقاومت بتن، باعث تسریع در زمان گیرش بتن می شوند. کاربردهای بتن روان کننده زودگیر عبارتند از:
- برای بتن ریزی در هوای سرد مناسب هستند.
- برای کارخانجات آماده بتن بسیار مناسب هستند.
- برای بتن ریزی حجیم با تراکم بالا
- برای قالب های لغزان و پیش تنیده
نحوه استفاده از فوق روان کننده بتن
برای استفاده از فوق روان کننده بتن باید شرایط مختلفی همچون شرایط کارگاهی، میزان نیرویی که بر سازه وارد می شود و شرایط آب و هوایی را باید در نظر بگیرید. باید توسط آزمون این شرایط، میزان ترکیب روان کننده ها با بتن در نظر گرفته شود. اما به طور کلی به میزان 0.5 تا 1.5 برابر درصد وزن سیمان، از روان کننده باید استفاده شود. مخلوط این محصول را می توان در همان ابتدای ساخت بتن و در زمان مخلوط شدن سیمان و آب به آن اضافه کرد یا پس از ساخت سیمان، آن را با سیمان مخلوط کرد. فوق روان کننده ها باید به دور از نور آفتاب، شرایط انجماد و رطوبت نگهداری شوند و تا 9 ماه می توان از آنها استفاده نمود.
نکاتی مهم برای استفاده از فوق روان کننده های بتن
به هنگام کار با فوق روان کننده ها باید همه نکات ایمنی را در نظر بگیرید تا دچار هیچ گونه مشکلی نشوید. به دلیل اینکه فوق روان کننده ها از مواد آلی و شیمیایی ساخته شده اند، بنابراین برای پوست و چشم ها بسیار خطرناک هستند و باید خیلی مراقب بود. به هنگام استفاده از فوق روان کننده ها حتما از دستکش، عینک و لباس مخصوص این کار استفاده کنید. اگر این ماده با چشم یا پوست بدن برخورد پیدا کرد، سریعا محل را با آب سرد بشویید و به پزشک مراجعه کنید.
مضرات استفاده زیاد از فوق روان کننده های بتن
فوق روان کننده ها با اینکه بهترین ماده افزودنی برای بتن هستند، اما استفاده بیش از حد و یا کم از این ماده می تواند باعث خراب شدن بتن شود. مصرف بیش از حد این محصول می تواند باعث جدا شدن ذرات سیمان، تاخیر در زمان گیرش اولیه و نهایی و آب انداختن بتن شود. به طوری که حتی پس از 48 ساعت استفاده از بتن، هنوز بتن نتوانسته خودش را بگیرد و شل است و همین باعث می شود تا مقاومت فشاری بتن به تاخیر بیفتد. همچنین تبخیر زیاد آب در سطح بتن ممکن است باعث ترک خوردگی سطح بتن شود. گاهی نیز رنگ بتن تغییر پیدا می کند که البته ممکن است پس از گذشت مدت زمانی رنگ اولیه آن بازگردد. بنابراین حتما از افراد متخصص برای مخلوط کردن روان کننده ها و بتن کمک بگیرید.
انواع فوق روان کننده های بتن چه تفاوتی دارند؟
با توجه به اینکه فوق روان کننده های بسیاری در بازار وجود دارند، ممکن است این سوال پیش آید که این فوق روان کننده ها چه تفاوتی با هم دارند. تفاوت اساسی انواع فوق روان کننده بتن می تواند مربوط به میزان روان کنندگی و همچنین قدرت کاهندگی آنها باشد و همانطور که گفته شد، تفاوت دیگر آنها مربوط یه زودگیر یا دیرگیر بودن و همچنین قیمت آنها است. نکته ای که به هنگام خریداری فوق روان کننده ها باید آن را مد نظر داشته باشید، این است که نوع و مقدار آن باید به درستی انتخاب شود. زیرا تغییر در غلظت و میزان مصرف فوق روان کننده ها باعث از دست رفتن خواص این مواد می شود.
رابطه استفاده از فوق روان کننده ها و هزینه های اختلاط
معمولا فوق روان کننده ها باعث کاهش 5 درصدی استفاده از آب در بتن شده و به میزان 50 درصد مقاومت بتن را افزایش می دهد. برای کاهش قیمت بتن، باید عیار یا همان میزان سیمان استفاده شده در بتن کمتر شود. اما همیشه کاهش میزان عیار سیمان باعث کاهش قیمت بتن نمی شود. در واقع باید قیمت سیمان مصرف شده و همچنین قیمت فوق روان کننده در برابر قدرت کاهندگی آب در نظر گرفته شود و در این هنگام می توان گفت که آیا هزینه استفاده از سیمان در تولید بتن کاهش یافته است یا نه. اما در کشور ایران با توجه به اینکه در چند سال اخیر، قیمت سیمان در برابر قیمت روان کننده ها افزایش یافته است، بنابراین می توان گفت که استفاده از فوق روان کننده ها منجر به کاهش قیمت بتن شده و کاهش استفاده از سیمان در بتن شده است.
استفاده از فوق روان کننده های زودگیر بتن به جای ضد یخ بتن
استفاده ار فوق روان کننده ها به جای استفاده ازبرای هوای سرد می تواند جایگزینی بسیار مناسب باشد زیرا استفاده از فوق روان کننده های زودگیر باعث کاهش میزان آب نسبت به سیمان شده و همین امر سبب می شود تا خاصیت گرمازایی و هیدراسیون بتن افزایش پیدا کند. این حالت باعث افزایش مقاومت و دوام بتن می شود. اما در حالی که از مواد دیگری مانند ضد یخ برای بتن استفاده می شود، نباید انتظار زیادی را از آن داشت زیرا مانند فوق روان کننده نمی تواند عمل نماید.
درباره روان کننده بتن بیشتر بدانید
لینک مقاله روان کننده بتن در ویکی پدیا